** Yazıyı bir öğrenci hemşire göndermiştir.
Refleksiyon Konusu
Yetkilerim dahilinde olmadığı ve bilmediğim halde hastadan foley kateter çıkarma oldu. Çünkü sonrasında hastada mobil porno oluşan kanama benim yetkim dahilinde de olmadığı için kötü hissetmeme sebebiyet vermişti.
Olayı başından anlatsam daha iyi olacak..
Stajımın 4.günüydü. Organ Nakli Servisi’nde staj görüyordum. Hastayı tanılayıp, bakım planı hazırlamak için kendime 101 nolu odada yatan Y.O’yu seçmiştim. Sabah, rehber hemşiremle beraber tedavilerini uygulamıştık. Y bey, oğlu için böbrek naklinde donör olmuştu. Öğle arasına çıkıp geldikten sonra Ö hemşire hanım 101 nolu odada yatan Y.O için foley kateterinin çekilmesi gerektiğini söylüyordu ama Y beyin illa erkek hemşire istediğini vurguluyordu. Bana döndü ve ‘‘Yapabilir misin?’’ diye sordu. Bir an şaşırdım ve o şaşkınlıkla evet dedim. Sonrasında bankoda bulunan sandalyeye oturup, ‘‘Ben daha önce foley kateter görmedim.’’ dedim. ‘‘Dersini de görmedim.’’ diye ekledim. Ö hemşire hanım bana foley kateteri gösterdi ve içindeki baloncuğu da enjektör ile çekeceğimi söyledi. Ben Ö hemşire hanımı dinledim ama o an çok heyecanlandım ve kalbim küt küt atıyordu. Heveslendiğim için de bu korkumun önüne geçmesine neden oluyordu. Cesaretimi topladım ve pansuman arabasından 2 adet 5 ml’lik enjektör, 2 çift L boy eldiven ve spanç alıp tedavi tepsisine koyup 101 nolu odaya doğru yürüdüm. Her adımımda dizlerim daha da kenetleniyor gibi hissederken odaya adımımı attım. Merhaba, Y.O değil mi? diyerek evet cevabını aldıktan sonra hasta bilekliğinden de kontrollerimi yapıp parametreleri sorguladım, emin oldum.
Y beye yapacağım işlemi anlatırken bir yandan da eldivenlerimi giyiyordum. Ama o kadar titriyordu ki ellerim, Y bey ve yakınlarına, ‘‘Büyük eldivende kalmamış ellerim zor giriyor.’’ diyerek hem mizahi olsun hem de kendimi profesyonel göstererek bu işi biliyormuşum gibi davrandım. Yakınlarını dışarıya aldıktan sonra hastanın genital bölgesini açtım. Enjektörün de paketini açtıktan Ö hemşire hanımın belirttiği gibi baloncuğun içinde 5 ml izotoniği enjektöre çektim. Tepsinin içine enjektörü koyduktan sonra foley kateteri çekmeye başladım ama gelmiyordu. Zorladım, tekrar gelmedi. O an kataterin bir ucundan da Y bey çekmeye başlamıştı. Biraz daha zorladıktan sonra kateter çıkmıştı ama ucunda halen baloncuk şişik duruyordu. O kadar boncuk boncuk terlemiştim ki o hızla eldivenlerimi çıkarmadan, geçmiş olsun demeden tedavi tepsisini alıp odadan çıkmıştım. Bankoya gittiğimde, Ö hemşire hanım telaş içinde beni bekliyordu ve kataterin ucunda baloncuğu şişik gördükten sonra telaşı iki katına çıktıktan sonra korkuda sarmıştı. Benim o an kalbim küt küt atıyordu, boncuk boncuk terlerim yüzümdeydi ve yüzüm kıpkırmızı olmuştu. Ö hemşire hanıma, ‘‘Yanlış bir şey yaptım. Değil mi?’’ sorusunu yönelttiğimde aşağı yukarıya sallayarak cevap vermekle yetinmişti. Ben ellerimi yıkamaya gittiğimde, bankodaki hemşireler aciliyetle Y Beyin odasına koşuyorlardı. Kanama gelişmiş ve genital organından kanlar geliyordu. Fakat odaya girememiştim. Diğer bankolardan erkek hemşireler gelmişti ve sargı bezi ile sarmışlardı. Sorumlu Hemşire K hanım olayı öğrendiğinde Ö hemşire hanımı uyarmış ve tutanak tutturmuştu. Bana hiçbir şey söylememişlerdi.
Durumun Analizi
O an bir heyecanla yaparım diye ağzımdan çıkıvermişti. Öğrenci hemşire olduğum için bir uygulama yapmak için hevesleniyorduk ve bu hevesin sonucunda foley kateter çektim. Bu olay benim için o an olumluymuş gibi görünürken sonrasında hastanın sağlığı içinde benim içinde olumsuz bir durumdu. Belki foley kateter çekme uygulamasının geçtiği konuyu bilseydim veya daha önce hemşire yaparken gözlemlemiş olsaydım, ne yapacağımı bilebilirdim en azından. Yetkim dahilinde olmadığı için bir hata olurdu ama yanlış bir uygulama yapmış olmazdım. Yaptığım yanlış uygulama bende ömür boyu hafızamdan silinmeyecek bir durum olduğu için öğrenci hemşire iken de yaptığım uygulamalarımı daha dikkatle ve daha bilinçli bir şekilde yaklaşmamı sağladı. Sonrasında Ö hemşire hanım da öğrenci hemşirenin yetkisi dahilinde olmayan bir uygulamayı verdiği için pişmanlık duyarken uygulamayı yanlış yapmış olmam Ö hemşire hanımı da sonraki yaklaşımlarında daha bilinçli davranması gerektiğinin bir sonucudur.
Eylem Planı
Ö hemşire hanım ve Sorumlu Hemşire K hanım ile olayı tekrar konuşacağız. Öğretim Görevlileri ile olayı paylaşıp düşünce ve duygularımı açıklayacağım. Yetkilerimi ve sorumluluklarımı Eğitim Hemşireleri ve Öğretim Görevlileri ile görüşerek, literatür taraması yaparak daha da bilgileneceğim.
Öğrenci hemşire arkadaşlarımla durumu anlatıp onların da hastanede hastalara yaklaşımını, uygulamalara yaklaşımını daha dikkatli, özenle ve daha bilinçle hareket etmeleri konusunda fikir alışverişi yapacağım.
Hemşirelik eğitiminin mezuniyet öncesi ve sonrası klinik uygulamalarında refleksiyon tekniğinin uygulanması gerekmektedir. Bu geliştirilebilir bir beceridir. Öğrencinin gelişimi açısından önemlidir.
Araş. Gör. Taner Onay
