Kafa içi basıncın herhangi bir nedenle tehlikeli bir şekilde ortaya çıkan klinik tablodur. Kaba içi basıncı genellikle BOS ve kan miktarı ile dengelenmektedir. Bos veya kan hacminden herhangi biri arttığında diğerinin miktarındaki azalma ile kafa içi basınç dengelenir yada dengelenmeye çalışılır. Bu denge mekanizmasının bozulması ile kafa içi basınçın dengelenemediği durumlarda KİBAS (Kafa içi basıncı artışı sendromu) oluşur. Artan kafa içi basınç başta beyin dokusunun oksijenlenmesini bozarak bir çok hayatı tehdit eden olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Doktorlar ve hemşireler KİBAS hastalarında KİBAS belirtilerini tedavi etmek, ameliyat sonrası oluşabilecek durumlara karşı önlem almak için kortikosteroid, antiepileptik, antibiyotik, kemoterapik, antihipertansif, diüretik, antienflamatuar, oral laksatif, antiasit ilaçlar kullanabilmektedir.
Bu ilaçların yan etkilerini bilmek ve önlem almak için aşağıdaki önerilere uyunuz.
Antibiyotikler: Örneğin; Sefazol
(Etken maddesi: Cefazolin Sodium)
Etkisi:
Beyin ameliyatlarından sonra mikroplardan korunmak için verilmektedir.
Yan Etkileri:
Karaciğer enzimlerinin değerlerini yükseltmekte ve böbrek fonksiyonlarını değiştirmektedir.
Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar:
- Doktorunuz tedavide böbrek ve karaciğer fonksiyonlarınızı değerlendirmektedir.
- Evde günlük 2,5-3 lt sıvı tüketmeniz gerekmektedir.
Antiepileptik İlaçlar : Örneğin; Eptantoin
(Etken maddesi: Pheyntoin Sodium)
Etkisi:
Beyin ameliyatlarından sonra oluşabilecek sar nöbetlerini ve kaslardaki kasılmaları engellemek amacıyla verilmektedir.
Yan Etkileri: Ateş, deri döküntüsü, lenf bezlerinde şişme, sarılık, karaciğerde büyüme, karaciğer
enzimlerinde artma, kansızlık, kemiklerde şekil bozukluğu (osteomalasi) yapabilir.
Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar:
- Antiepileptik ilaçlar aniden kesildiğinde nöbetlerin ve kasılmaların artmasına neden olur. Bu nedenle doktor kontrolünde verilmeli ve azaltılarak kesilmelidir. Bu tür ilaçların kandaki değeri de önemli olduğu için doktorunuzdan antiepileptik ilaç kan düzeyini öğrenmeyi unutmayınız.
Kortizon (Kortikosteroid): Örneğin; Dekort
(Etken maddesi; Deksametazon)
Etkisi:
Beyin ödemini(sıvı toplanmasını) ve KİBAS’ı önlemektir.
Yan Etkileri:
- Başağrısı,
- Baş dönmesi,
- Kalpte ve vücutta şişme/ödem,
- Hipertansiyon,
- Kan şekerinde yükselme,
- Kas zayıflığı,
- Mide ülseri,
- Kanamaya neden olmaktadır.
Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar:
- Evde tansiyonunuzu, nabzınızı değerlendirmeniz,
- Aldığınız sıvı miktarının idrar yoluyla atıldığından emin olmanız,
- Protein ağırlıklı (süt-süt ürünleri, tavuk, balık, yumurta, kuru fasulye,nohut, kuru incir gibi) besinler almanız,
- Potasyum ağırlıklı meyveleri yemeniz, (özellikle kavun, muz, portakal, greyfurt ve limon yüksek miktarda potasyum içeren meyvelerdendir.) tavsiye edilir.
- Ülsere neden oldukları için doktorunuzun önerdiği antiasit ilaçları kullanabilirsiniz
- Kortizon ilaçları kan şekerinizi yükseltebilir. Bu nedenle makarna, börek, tatlı gibi kan şekerinizi yükseltebilecek besinleri daha az almalısınız. Kan şekerinizin değerlerini izlemelisiniz.
- Bu ilaçlar kalsiyumun kemikten taşınmasını hızlandıracağı için çarpma ve düşmelerden korunmalısınız.
Bu tedavi birden bire kesilmemelidir. Bu nedenle doktor kontrolünde ilacı azaltarak kesmelisiniz.
Na, K, BUN ve Hgb ve Hct gibi bulgularınızın değerlendirilmesi için doktorunuz kontrole çağırabilir.
Mutlaka kontrol gün ve saatlerinize uyunuz.
- Kortizon ilaçları sizin daha kolay mikrop kapmanıza neden olabilir. Bu nedenle grip, kızamık, kabakulak gibi hastalığı olan kişilerden uzak durunuz. El ve vücut temizliğinize dikkat ediniz. Evin temizliği ve havalandırmasının önemli olduğunu unutmayınız.
- Eğer depresyon, sinirlilik ve hayal görüntüler yönünden sıkıntınız var ise durumunuzu doktorunuz ve hemşireniz ile paylaşınız
Ağız yolu ile alınan kemoterapik ilaç: Örneğin; Temodal (Etken maddesi: temozolomid)
Etkisi:
Beyin tümör hücrelerinin kontrol dışı üremesini engellemek için verilmektedir.
Yan Etkileri:
- Baş Ağrısı,
- Bulantı Kusma,
- İştahsızlık,
- Kabızlık,
- Karın Ağrısı,
- Tad Almada Bozulma,
- Yorgunluk
- Bilinmezlik korkusu, öfke görülebilmektedir.
Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar:
- Kapsülleri açmadan içmelisiniz. Kapsül açıldığı ve vücudunuza döküldüğü zaman mutlaka su ile o bölgeyi yıkamalısınız.
- Sağlık personelinin önerdiği dozda ilaçlarınızı bir bardak su ile içiniz.
Laksatif: Örneğin; Duphalac
Etkisi: Bağırsak boşaltımının kıvamını yumuşak olmasını sağlamak, kabızlığı önlemek; oluşabilecek karın içi basıncı ve KİBAS’ı engellemek için verilmektedir.
Yan Etkisi: Şişkinlik hissi oluşabilir. Önerilenden yüksek dozlarda kullanıldığında karın ağrısı ve ishal görülebilir.
Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar:
İlaç ishal yaptığında kesilmeli ve doktorunuza yeniden ilaç dozunun belirlenmesi için aramalısınız.
Unutmayın ki; ilaç dozu 1 ölçek veriliyorsa 5 mlt’dir. İki ölçek veriliyorsa 10 mlt’dir. İlacı verdiğiniz kaptaki sayılara dikkat ediniz.
Sekrolitik; Örneğin Sekrol
Etkisi: Koyu ve yapışkan balgamın dışarı atılmasını kolaylaştırır. Balgamın öksürükle zahmetsizce atılmasını sağlar ve solunumu kolaylaştırır; göğüs içi basıncı azaltarak KİBAS’ı engeller.
Yan Etkisi: Nadiren mide bozuklukları, ishal, deri döküntüleri, kaşıntı, kusma, kuvvetsizlik, baş ağrısı görülebilir.
Uygulamada Dikkat Edilecek Noktalar:
İlaç dozu 1 ölçek veriliyorsa 5 mlt’dir. İlacı verdiğiniz kaptaki sayılara dikkat ediniz
