Uzun yıllar önce insanlar çocukların küçük yetişkinler 1xbet olduklarına inanırdı. Çocukların yetişkinlerle aynı oldukları ve aynı mantık içerisinde olduklarını varsayılırdı. Günün birinde ortaya çıkan bir adam ortaya çok ezber bozan bir fikir öne sürdü. Bu adam Piaget’di.
Piaget; çocuk mantığının çok farklı olduğunu ve çocukların büyürken dünyanın anlayış biçiminin büyük bir kısmını inşa ettiklerini ve bunu da vücut büyümesi ile doğru orantılı olduğunu belirtti. Yani vücut büyürken bilişsel gelişiminde aynı oranda geliştiğini belirtiyordu. Piaget; bunu 4 bilişsel gelişim evresi ile açıklamaktadır. Onu bir sonraki yazımızda paylaşacağım fakat şimdi Piaget’in bu dört evresini oluşturan temel kavramları sizlere birlikte irdeleyeceğiz.
Bilişsel gelişim nedir?
Kısaca değinirsek yaşla birlikte; düşünme, öğrenme ve hatırlama süreçlerinde olan değişmelerdir.
Bilişsel Gelişimle İlgili Temel Kavramlar
-
Zekâ
-
Şema
-
Şemaların Örgütlenmesi (Organizasyon)
-
Uyum Sağlama (Adaptasyon)
-
Dengeleme
1. Zeka
Piaget’e göre zekâ; çevreye uyum sağlayabilme yeteneğidir.
Kişi, içinde bulunduğu çevreye ne kadar çok ve ne kadar hızlı uyum sağlayabilirse bilişsel gelişimi aynı oranda gelişmiştir.
2. Şema
Çocuğun çevresiyle etkileştikçe geliştirdiği davranış ve düşünce kalıplarıdır. Bireyin çevresindeki dünyayı anlamak için geliştirdiği bir bilgisayar programı gibidir. Şema, yeni gelen bir bilginin yerleştirileceği bir çerçevedir.
Bebeğin doğduğundaki ilk şemaları refleksif etkinliklerdir. Bunlar, emme ve yakalama gibi ilkel hareket şemaları; istemli emme, vurma, sallama, kaydırma, bırakma ve yırtma şemalarına dönüşür.
3. Şemaların Örgütlenmesi (Organizasyon)
Örgütleme; dış dünyaya ait algıların sistematize edilmesi ve tutarlı bir bütün haline dönüştürülmesi eğilimidir. Şemalar ayrıntılı olmaya başladıkça örgütlemede daha karmaşık olmaktadır ve bir bebeğin birbirinden farklı şemaları birleştirdiği ve kaynaştırdığı süreçtir.
4. Uyum Sağlama (Adaptasyon)
Adaptasyon, bireylerin çevreye uyum gösterme eğilimidir. Organizma uyum sağlamayı birbirini tamamlayan iki işlev yardımıyla yapmaktadır.
Özümleme: Çocuğun yeni bir durumla karşılaştığında, bunu kendisinde var olan şemalarla açıklamaya çalışmasıdır.
Düzenleme-Uyma-Kendini Uydurma: Yeni karşılaşılan bir durumda yeni şema oluşturmadır.
5. Dengeleme
Bireyin özümleme ve uyma yoluyla çevresine uyum sağlayarak dinamik bir dengeye ulaşma süreci dengeleme olarak ifade edilir. Çevre sürekli değiştiğinden ve öğrenilmesi gereken şey bulunduğundan denge sürekli olarak bozulacak ve yeniden kurulacaktır.
