İÜSBF Yönetim Bilişim Sistemleri Böl. Bşk. ve İSÜ TTO Müdürü Yrd. Doç. Dr. Cem DURAN’la, genç girişimcilerin hedeflerine ulaşmada izlemeleri gereken yöntemleri ve girişimcilerin kullanabileceği fırsatları değerlendirdiğimiz bir röportaj gerçekleştirdik.
Ekonomik büyümenin en önemli araçlarından biri olan özel girişimcilik; üniversitelerin kuluçka merkezleri, melek yatırımcı ağları ve çeşitli devlet kurumları aracılığıyla maddi kaynaklarla destekleniyor. Genç girişimcilerin fikirlerini geliştirme şansı bulduğu ülkeler, girişimcilik konusunda bir adım öne çıkıyor. İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm Başkanımız ve İstinye Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Cem DURAN’la, genç girişimcilerin hedeflerine ulaşmada izlemeleri gereken yöntemleri ve girişimcilerin kullanabileceği fırsatları değerlendirdiğimiz bir röportaj gerçekleştirdik.
“Girişimcilik; özellikle 10 senedir, Türkiye’nin gündemindeki en önemli konulardan biri haline geldi”
Girişimcilik; özellikle son 10 yıldır, Türkiye’nin gündeminde olan konulardan biri. Gelişmekte olan ülkelerin, ekonomik dar boğazdan, orta gelir tuzağından çıkması için en önemli zorunluluklardan biri. Bu sebeple Türkiye de son 10 yıldır gençleri girişimciliğe teşvik ediyor. Günümüzde girişimcilik dendiği zaman hep web tabanlı teknolojik girişimler akla geliyor. Fakat girişimcilikle kast ettiğimiz sadece bu değil aslında. Girişimcinin içine inovasyon katarak geliştirdiği her türlü iş fikri de aslında bir girişimdir. Bunun teknolojik olması şart değil. Ancak içinde mutlaka yenilikçi bir taraf barındırmalı diye düşünüyorum. Bu noktadan baktığımızda aslında Simit Sarayı da çok büyük bir girişimcilik hikayesi. Ancak Yemek Sepeti girişimi kadar popüler değil ve ilgi çekmiyor. İki girişimde 2000’li yılların başında kuruldu. Hatta Simit Sarayı maddi değeri daha yüksek bir girişim haline geldi. Ancak buna rağmen özellikle gençlerin algısında, Yemek Sepeti daha iyi bir girişimmiş gibi algılanıyor.
Buna rağmen en kolayı internet tabanlı girişim gibi gözüküyor. Bilgisayarınız varsa evinizden tek başınıza çalışarak teknolojik tabanlı bir girişim yapabilirsiniz. Bize gelen gençler de daha çok teknolojik tabanlı işler yapmaya çalışıyorlar. Ancak girişimci olmak her zaman zordur. Bunun web üzerinden yapılıyor olması, süreçleri göründüğü kadar da kolaylaştırmaz. Bu nedenle girişimcilere muhakkak bir mentorlük ve danışmanlık desteği almalarını öneriyoruz.
“Diğer yandan üniversiteler de girişimcileri destekleme konusunda birbiriyle yarışıyor.”
Dönemin bir diğer avantajı Devletimizin girişimcilere değişik kanallar üzerinden çok fazla imkan sunuyor olması. TÜBİTAK ve KOSKEB tarafından verilen hibeler ve geri ödemesiz krediler bunların en önemli örnekleri. TÜBİTAK içerisindeki BİGG adı verilen bireysel genç girişimci desteği, genç girişimcilere 150.000 liraya kadar destek veriyor. Diğer yandan üniversiteler de girişimcileri destekleme konusunda birbiriyle yarışıyor. Eğer bir iş modeliniz varsa, bunu hayata geçirmek ve büyütmek için kapısını çalabileceğiniz kurumların sayısı çok arttı. Birçok üniversitenin kuluçka merkezi var. Bir fikriniz varsa hemen bir üniversitenin kuluçka merkezinin kapısını çalıp, benim bir fikrim var diyebilirsiniz. Onlar size bir seneye kadar ücretsiz ofis alanı ve altyapı hizmetleri ve gerekli konularda danışmanlıklar sağlayarak projenizi olgunlaştırmak için destek olurlar. Bizim de İstinye Üniversitesi olarak 2017 yılının sonunda açtığımız bir kuluçka merkezimiz var. Yakın bir zamanda iş fikirleri toplamaya başlayacağız ve kuluçkamıza aldığımız girişimleri 3 ay sürecek bir hızlandırma programına alacağız.
“İyi bir fikriniz olduktan sonra para bulmanın çok kolay olduğunun altını çizmek istiyorum.”
İyi bir fikriniz olduktan sonra para bulmak işin en kolay kısmını oluşturuyor. TÜBİTAK veya herhangi bir kurumun desteklerinden de faydalanmak zorunda değilsiniz. Herhangi bir kuluçka merkezine girin ve çalışmaya başlayın. İyi fikir yatırımcıyı zaten çekecektir. Girişimci, çok iyi fikrim var ama para bulamıyorum diyorsa, projesinde mutlaka bir sorun vardır. Çünkü çok iyi bir fikriniz varsa yatırım bile aramaksızın kendi imkanlarınızla fikrinizi hayata geçirebilirsiniz. Bunu yapmıyorsanız biraz da riski bölmeye çalışıyorsunuz demektir. Yaptığı işten gerçekten milyonlar kazanacağına inanan girişimci, fikrine birilerini inandırır ve gerekli parayı bulur.
“Köşe taşlarının dolmasıyla, yapılmayan çok az iş kaldı.”
Ancak değişen şöyle bir durum var; bundan 15 sene öncesinde bir fikriniz varsa, hayata geçirmeden bile yatırım bulabilirdiniz. Artık sadece fikrinizin olması yetmiyor. Projenizi uygulamaya geçirmiş, hatta satış yapmış ve ölçeklenebilir olduğunuzu göstermiş olmanız gerekiyor. Girişimcilerin, yatırımcıların yatırdığı paranın geri dönüşünün ne zaman olacağını daha net olarak gösteriyor olmaları gerekiyor. Çünkü yatırımcılar yatırım yapma süreçlerinde artık daha hassas davranıyorlar. Bu nedenle son dönemde başarılı girişimlerin çok fazla çıkmadığını görüyoruz. Yatırım sayısının da göreceli olarak düştüğünü söyleyebiliriz. Mesela; 1 milyon dolarlık bir yatırım bulmak önceleri çok daha kolayken bu rakam günümüzde 250 bin dolar seviyesine düştü. Bizim şirketimiz de bundan yaklaşık 4 sene önce bir fikirle, şirketin %20 hissesi karşılığı 1 milyon dolar yatırım almıştı. Toplantıyı yaptıktan sonraki pazartesi, para hesabımıza gelmişti. Şimdi bu süreçler bu kadar hızlı olmuyor. Yatırımcılar, girişimleri bir süre takip etmek, sürdürülebilir başarısını ve en önemlisi ölçeklenebilir olduğunu görmek istiyorlar. Çünkü yakın zamana kadar Türkiye’de yatırım alan projeler dünyada yapılmış ama ülkemizde henüz yapılmamış iş fikirleriydi. Örneğin; ABD’de tutan bir iş modelinin Türkiye’de de çalışacağı düşünülüyordu. Ancak artık bu tür girişimlerin sayısının artması nedeniyle farklı ve değişik bir fikir ya da uygulama geliştirmek gerekiyor.
“Girişimci çalışmak istediği sektörü bulmalı ve oradaki boşluğu görmeli.”
Girişimcilikte fikir bazında fark yaratmanın çok önemli iki ayağı var; sevdiğiniz işi yapmak ve çalışmak istediğiniz sektörde var olan bir problemi çözmek. Örneğin; resim yapmaktan hoşlanıyorsanız, resim yapmakla ilgili bir girişimcilik fikriniz olmalı. Çok iyi bir fikir olsa da sevmediğiniz bir işi yaparak mutlu ve başarılı olmanızın mümkün olmadığını düşünüyorum. Mesela ben üniversite yıllarında fotoğrafçılıkla ilgilenirdim. Üniversite sonrasında kurduğum şirketimle 11 yıldır etkinlik sektörüne fotoğrafla ilgili çözümler üretiyoruz. Bu nedenle girişimci çalışmak istediği sektörü bulmalı, oradaki boşluğu görmeli ve bir probleme çözüm bulmalıdır. Bu süreçten sonrası için bakılacak birçok kriter var; yatırımın en önemli kriteri ölçülebilir olmasıdır. Bunu bir örnek üzerinden şöyle anlatayım; Bir marangoz günde bir adet koltuk yapıyorsa, yatırımcı oraya milyon dolarlar da yatırsa günde 1 koltuktan fazlası üretilemez. Bu durum yatırımcının ilgisini çekmez. Ancak koltuk üretim sürecini seri üretim haline getirilebiliyorsa, yatırımdan sonra üretim sayıları anlamlı oranda artarak daha karlı bir şirket haline gelebiliyorsa yatırım anlamlı olur.
“Girişimcilerin en önemli handikaplarından biri fikirlerine aşık olmaları.”
Girişimcilik dışarıdan gözüktüğü kadar kolay bir iş değildir. Fikirlerinize inanmanız ve peşinden koşmanız gerekiyor. Ancak bu noktada girişimcilerin en önemli handikaplarından biri, fikirlerine aşık olmaları. Dolayısıyla değişime çok kapalı oluyorlar. Girişimcilerin tecrübeli mentorlardan ve danışmanlardan aldığı geri bildirimlerle fikirlerini revize etmeye açık olmalarını öneririm.
Bir diğer önemli husus ise zamanı doğru kullanmak. Bir yatırımcı destek arayan girişimcilere ancak 10-15 dakika zaman ayırabilir. Fikrinizi kısa sürede düzgün anlatabiliyor olmanız gerekir. Buna Elevator Pitch, yani asansör konuşması denir. Şöyle ki; asansörde bir yatırımcıyı yakaladığınız anda üst katlara çıkana kadar 1-2 dakikada fikrinizi başarılı bir şekilde anlatabilme yeteneğiniz olmalıdır. Girişimcilik yarışmalarında dahi fikrinizi en fazla 5 dakika içerisinde anlatmanızı isterler. Yatırımcılar; iş modelinizi, fikrinizi, pazarınızı ve ekibinizi kısa sürede tanıtmanızı bekler.
“Benim düşüncem; ekibin %80 önemli olduğu yönünde”
Girişimde çok önemli bir nokta da ekip. Ekibinizin çok iyi olması gerekir. Artık tek kişilik girişimler, yatırımcıların çok fazla dikkatini çekmiyor. Ekip içinde satış sorumluluğunu alacak, teknik sorumlulukları alacak kişilerin net olarak tanımlanmış olması gerekiyor. Böyle düzenlenmiş 3-4 kişilik ekipler çok daha ilgi çekici oluyor. Bireysel başladığınız işlerde dahi bir yatırımcının karşısına geçtiğiniz anda ekibe bakarlar. Benim düşüncem; ekibin %80 önemli olduğu yönünde. Çünkü yatırımcıların birçoğu fikirden ziyade ekibe yatırım yapar.
Özetle söylemek gerekirse; genç yatırımcılar buldukları özgün fikirleri, organize bir ekiple deneyimledikten sonra mentorlar ve girişim danışmanları eşliğinde geliştirerek birçok kurumdan maddi fon talebinde bulunabilir. Daha önce söylediğim gibi biz de genç girişimcilerimizi İstinye Üniversitesi bünyesinde kurduğumuz Kuluçka Merkezine bekliyoruz.
Kaynak: https://www.istinye.edu.tr/isu-soylesileri/tto-muduru-cem-duran-genc-girisimcilerin-hedeflerine-ulasmada-izlemeleri-gereken-yontemleri/ Erişim Tarihi: 18.6.2018 Saat: 11:13
**********
Dünya çok hızlı değişiyor.
Hemşirelik ve ebelik camiasının bu değişime ayak uydurabilmesi için hayat boyu öğrenmeye önem vermesi gerekmektedir. Hayat boyu öğrenen hemşireler ve ebeler oluşturmak için Sağlık Atölyesi ve Dijital Hemşire bloglarını kurduk.
Bu anketle Sağlık Atölyesi ve Dijital Hemşire bloglarının hayat boyu öğrenmenize etkisini ölçmeye çalışıyoruz.
Bu çalışmaya destek vermeniz bizim için çok elzemdir. Çünkü bu çalışma sonunda ulusal çapta bir değişim dalgası yaratabiliriz.
Ne kadar çok hemşirelik ve ebelik camiası mensubuna ulaşırsak çalışmadan çıkan verilerin güvenliği ve hemşirelik ve ebelik mesleğine katkısı fazla olacaktır.
Desteklerinizi bekliyoruz.
Aşağıda çalışmanın linki yer almaktadır.
Daha güzel şartlarda yaşamak ve çalışmak amaçlı 4-5 dakikanızı ayırmanızı rica ediyoruz.
Unutmayın, damlaya damlaya göl olur.
