“1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun Kanunun 3. maddesi; (Ek fıkra: 5371 – 21.6.2005 /m.7) Acil tıbbi yardım ve bakım ile sınırlı kalmak ve Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliğinde belirtilmek kaydıyla acil tıp teknikerleri hastaya müdahale edebilir, bu hususta lazım gelen iş ve işlemleri yapabilirler şeklindedir.
22.05.2016 Tarihli ve 29007 Resmi Gazete, Sağlık Meslek Mensuplarıİle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik Yönetmeliğin ilgili bölümlerinde; Acil tıp teknikeri, İntravenöz ve intraossöz girişim ile hastaneye ulaşıncaya kadar, Bakanlıkça belirlenen acil ilaçları ve sıvıları kullanır. Acil tıp teknisyeni, İntravenöz ve intraossöz girişim yapar şeklinde görev tanımı verilmektedir.
11.05.2000 Tarihli ve 24046 Resmi Gazete, Acil Sağlık Yönetmeliğine dayanak alan 6 Mart 2009 tarih ve 27181 Resmi Gazete, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğde de ATT ve Paramediklerin görevleri aynen 22.05.2016 Tarihli ve 29007 Resmi Gazete, Sağlık Meslek Mensuplarıİle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş Ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik de olduğu şekilde tanımlanmıştır.
Yukarda bahsedilen düzenlemelerin hiç birisinde IM/IC/SC enjeksiyon yetkilerinden bahsedilmemektedir. Oysa uygulamada ATT ve Paramedikler hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde, hastane acil servislerinde ve hastanelerin uygun servislerinde görev yapmaktadırlar. İlgili meslek mensupları, hekimlerin düzenlemiş oldukları tedavileri uygulamakta ve hiç şüphesiz ki bu tedaviler içerisinde intramüsküler girişimde de bulunmaktadırlar.
Bu hususta yargıya intikal eden birçok vaka vardır (Yargıtay 12. Dairesinin 2013/19962 Esas ve sayılı 2014/11278 Kararında özetle: ……doktorun talimatı ile hastanede acil tıp teknisyeni diploması olan, ancak hemşire olarak görev yapan diğer sanık B.G’in hastaya iğneleri yaptığı, 4. gün yapılan iğneden sonra hastanın bacağında ağrı ve yürümede zorluk şikayetleri olduğu ve alınan raporda sağ siyatik sinir hasarı tanısı konulduğu olayda; ambulans ve acil bakım teknikerleri ile acil tıp teknisyenlerinin çalışma usul ve esaslarına dair 26.03.2009 tarihli Sağlık Bakanlığı tebliğinde intravenöz girişimi yapma yetkilerinin olduğu,ancak olay tarihi itibari ile acil tıp teknisyenlerinin iğne yapma yetkilerinin olup olmadığının Sağlık Bakanlığı’ndan sorularak sonucuna göre sanıkların hukuki durumlarının tayin ve takdir edilmesi gerektiği belirtilmiştir…...).
1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunu kapsamında ATT ve Paramediklerin sağlık mesleği mensubu olduklarında kuşku bulunmamaktadır. Mesleğin özelliğinden kaynaklı IV ve intraosseöz yetkisi olan bir sağlık mesleği profesyonelinin bahse konu IM/SC/IC enjeksiyon yetkisinin olmamasından bahsetmek mümkün olmamakla beraber yargıya yansıyan durumlarda meslek mensuplarının korunması gereği de ortadadır.
Yukarıda kısaca bahsedilen ilgili mevzuat hükümlerinden de anlaşıldığı üzere uygulama esnasında yaşanacak olası tıbbi uygulama hataları veya olası şikayet üzerine başlatılacak idari veya adli soruşturmalarda ATT ve Paramediklerin mesleki ve şahsi güvenliklerini korumak açısından, İlgili mevzuatta değişiklik yapılarak görev, yetki ve sorumluluklar kısmına intramüsküler, subkütan, intrakütan girişimlerin de eklenmesini ve İlgili değişiklik yapılana kadar bahse konu girişimler hakkında ATT ve Paramediklerin intramüsküler, subkütan, intrakütan enjeksiyon yetkilerinin olduğuna dair resmi bir yazının “Bakanlık Görüşü” olarak açıklanması ve bütün taşra teşkilatlarına tebliğ edilmesi meslek mensupları ve idarenin sorumluluğu açısından faydalı olacağı gerçeği açıktır.
Bu makalede verilen örnekteki sorun ATT olan kişinin IM enjeksiyon yapması değil, “hemşire olarak” çalışmasıdır. Kimin hemşire olduğu ve hemşirelik yetkisini kullanabilceği kanunlarda açıkça tanımlanmış ve garantiye alınmış olsa da malesef günümüzde “hemşire olarak çalışmak” diye bir söylem yerleşmiştir. Tüm sağlık çalışanları yasalarca çizilen sınırlarda görev yetki ve sorumluluklarını yerine getirirse, toplum sağlığını tehdit eden pek çok durum da önlenmiş olur.